Các bệnh lý xương khớp như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp, đau thần kinh tọa... đang ngày càng phổ biến ở cả người trẻ lẫn người cao tuổi. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần can thiệp dao kéo. Thực tế, có đến 80% bệnh nhân có thể cải thiện đáng kể nhờ các cách điều trị không phẫu thuật nếu được áp dụng đúng phương pháp và thời điểm.
Vậy điều trị bảo tồn là gì? Gồm những liệu pháp nào? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị không dùng thuốc hoặc dao kéo, sử dụng các bài tập chuyên biệt để:
Một số kỹ thuật thường dùng gồm:
Đây là lựa chọn hàng đầu trong các cách điều trị không phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp, đặc biệt ở giai đoạn nhẹ đến trung bình.
Thuốc vẫn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bảo tồn. Các nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:
Lưu ý: Thuốc phải được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa, tránh tự ý dùng để ngăn ngừa tác dụng phụ đường tiêu hóa, tim mạch.
Đông y và các phương pháp y học cổ truyền đang được nhiều người lựa chọn nhờ hiệu quả an toàn, ít tác dụng phụ. Một số phương pháp phổ biến:
Kết hợp y học cổ truyền và hiện đại là xu hướng điều trị không phẫu thuật ngày càng được áp dụng rộng rãi.
Một số thói quen hằng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến hệ xương khớp. Vì vậy, việc thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua:
Giữ tư thế đúng khi làm việc, học tập, ngủ
Tránh mang vác nặng, đứng/ngồi quá lâu
Tập luyện nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, đi bộ
Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên khớp
Ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài
Sự kiên trì và điều chỉnh phù hợp có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt các triệu chứng xương khớp mà không cần phẫu thuật.
Khi các phương pháp điều trị thông thường không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định:
Đây là giải pháp trung gian giữa điều trị bảo tồn và phẫu thuật, mang lại hiệu quả cao nếu được chỉ định đúng.
Một số trường hợp cần:
Dụng cụ hỗ trợ tuy không phải là giải pháp điều trị chính, nhưng giúp giảm đau, phòng ngừa tái phát và hỗ trợ phục hồi hiệu quả.
Phẫu thuật chỉ nên thực hiện khi:
Việc điều trị bảo tồn vẫn luôn là ưu tiên hàng đầu trong hầu hết trường hợp xương khớp mạn tính.
Cách điều trị không phẫu thuật cho bệnh xương khớp bao gồm: vật lý trị liệu, thuốc, y học cổ truyền, thay đổi lối sống, tiêm nội khớp và sử dụng thiết bị hỗ trợ. Đây là hướng đi an toàn, hiệu quả và ít biến chứng, được áp dụng rộng rãi và ưu tiên hàng đầu trong hầu hết các phác đồ điều trị.
Để có kết quả tối ưu, người bệnh cần:
Chăm sóc tốt xương khớp từ hôm nay là cách phòng ngừa phẫu thuật trong tương lai!
Vậy điều trị bảo tồn là gì? Gồm những liệu pháp nào? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. Vật lý trị liệu – phương pháp phục hồi tự nhiên
Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị không dùng thuốc hoặc dao kéo, sử dụng các bài tập chuyên biệt để:
- Giảm đau, giãn cơ
- Tăng sức mạnh cơ vùng bị ảnh hưởng
- Khôi phục biên độ vận động của khớp
Một số kỹ thuật thường dùng gồm:
- Kéo giãn cột sống bằng máy
- Sóng siêu âm trị liệu
- Điện xung giảm đau
- Laser công suất thấp
- Tập phục hồi chức năng với chuyên gia
Đây là lựa chọn hàng đầu trong các cách điều trị không phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp, đặc biệt ở giai đoạn nhẹ đến trung bình.
2. Sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm đúng cách
Thuốc vẫn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bảo tồn. Các nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:
- Thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, diclofenac, meloxicam
- Thuốc giãn cơ như myonal, eperisone giúp giảm co cứng cơ cạnh khớp
- Thuốc giảm đau thần kinh (pregabalin, gabapentin) trong trường hợp đau dây thần kinh
Lưu ý: Thuốc phải được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa, tránh tự ý dùng để ngăn ngừa tác dụng phụ đường tiêu hóa, tim mạch.
3. Liệu pháp y học cổ truyền
Đông y và các phương pháp y học cổ truyền đang được nhiều người lựa chọn nhờ hiệu quả an toàn, ít tác dụng phụ. Một số phương pháp phổ biến:
- Châm cứu: Giúp điều hòa khí huyết, giảm đau hiệu quả
- Xoa bóp – bấm huyệt: Thư giãn cơ, giảm co thắt
- Cấy chỉ, thủy châm: Tác dụng kéo dài, phù hợp với bệnh mạn tính
- Uống thuốc đông y: Phục hồi chức năng gan thận, mạnh gân cốt
Kết hợp y học cổ truyền và hiện đại là xu hướng điều trị không phẫu thuật ngày càng được áp dụng rộng rãi.
4. Thay đổi lối sống – chìa khóa điều trị bảo tồn lâu dài
Một số thói quen hằng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến hệ xương khớp. Vì vậy, việc thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua:
Giữ tư thế đúng khi làm việc, học tập, ngủ Tránh mang vác nặng, đứng/ngồi quá lâu Tập luyện nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, đi bộ Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên khớp Ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dàiSự kiên trì và điều chỉnh phù hợp có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt các triệu chứng xương khớp mà không cần phẫu thuật.
5. Tiêm nội khớp hoặc ngoài màng cứng
Khi các phương pháp điều trị thông thường không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định:
- Tiêm corticoid vào khớp hoặc quanh rễ thần kinh: Giúp giảm viêm, giảm đau nhanh
- Tiêm acid hyaluronic vào khớp gối: Tăng chất nhờn, hỗ trợ phục hồi sụn
- Tiêm PRP (huyết tương giàu tiểu cầu): Tái tạo mô tự thân
Đây là giải pháp trung gian giữa điều trị bảo tồn và phẫu thuật, mang lại hiệu quả cao nếu được chỉ định đúng.
6. Sử dụng thiết bị hỗ trợ
Một số trường hợp cần:
- Đai lưng, đai cổ giúp cố định và giảm áp lực lên cột sống
- Nẹp gối, giày chỉnh hình hỗ trợ người bị thoái hóa khớp gối hoặc lệch trục chi
- Ghế công thái học (ergonomic) cho dân văn phòng
Dụng cụ hỗ trợ tuy không phải là giải pháp điều trị chính, nhưng giúp giảm đau, phòng ngừa tái phát và hỗ trợ phục hồi hiệu quả.
Khi nào cần phẫu thuật?
Phẫu thuật chỉ nên thực hiện khi:
- Điều trị không phẫu thuật không hiệu quả sau 3–6 tháng
- Có dấu hiệu chèn ép thần kinh nặng: yếu liệt, rối loạn cảm giác, mất kiểm soát tiểu tiện
- Thoát vị đĩa đệm kích thước lớn, hẹp ống sống nặng
Việc điều trị bảo tồn vẫn luôn là ưu tiên hàng đầu trong hầu hết trường hợp xương khớp mạn tính.
Tổng kết
Cách điều trị không phẫu thuật cho bệnh xương khớp bao gồm: vật lý trị liệu, thuốc, y học cổ truyền, thay đổi lối sống, tiêm nội khớp và sử dụng thiết bị hỗ trợ. Đây là hướng đi an toàn, hiệu quả và ít biến chứng, được áp dụng rộng rãi và ưu tiên hàng đầu trong hầu hết các phác đồ điều trị.
Để có kết quả tối ưu, người bệnh cần:
- Khám đúng chuyên khoa
- Tuân thủ hướng dẫn bác sĩ
- Kiên trì theo đuổi liệu trình điều trị
Chăm sóc tốt xương khớp từ hôm nay là cách phòng ngừa phẫu thuật trong tương lai!
