Giãn dây chằng lưng là một trong những chấn thương cơ xương khớp phổ biến, thường xảy ra khi lưng bị căng giãn quá mức do vận động sai tư thế hoặc làm việc quá sức. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến đau lưng kéo dài, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày. Trong bài viết sau, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về giãn dây chằng lưng, nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả.
1. Giãn dây chằng lưng là gì?
Giãn dây chằng lưng là tình trạng các dây chằng – cấu trúc mô liên kết giữa các đốt sống – bị kéo căng hoặc rách nhẹ do chịu áp lực lớn hoặc bị vặn xoắn đột ngột. Dây chằng có nhiệm vụ giữ vững cột sống và kiểm soát các chuyển động. Khi bị giãn, dây chằng không thể làm tròn chức năng, dẫn đến tình trạng đau, sưng viêm và cứng khớp lưng dưới.
Giãn dây chằng thường xuất hiện ở vùng thắt lưng, nơi chịu nhiều áp lực nhất trong các hoạt động hàng ngày như nâng đồ, cúi người hay ngồi lâu.
2. Nguyên nhân gây giãn dây chằng lưng
Tình trạng giãn dây chằng lưng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
3. Dấu hiệu nhận biết giãn dây chằng lưng
Bạn có thể nhận ra giãn dây chằng lưng qua một số dấu hiệu đặc trưng sau:
4. Phân biệt giãn dây chằng lưng và thoát vị đĩa đệm
Rất nhiều người nhầm lẫn giãn dây chằng lưng với thoát vị đĩa đệm vì đều gây đau lưng. Tuy nhiên, hai tình trạng này có những điểm khác biệt:
Đặc điểm Giãn dây chằng lưng Thoát vị đĩa đệm
Nguyên nhân chính Kéo giãn quá mức dây chằng Nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài
Vị trí đau Chủ yếu ở thắt lưng Đau thắt lưng, lan xuống chân
Triệu chứng thần kinh Hiếm gặp Có thể tê bì, yếu cơ chân
Thời gian hồi phục 1–3 tuần nếu nhẹ Kéo dài, cần điều trị chuyên sâu
Nếu bạn có dấu hiệu tê bì, mất cảm giác hoặc yếu cơ, cần đi khám để loại trừ các bệnh lý cột sống nghiêm trọng hơn.
5. Cách điều trị giãn dây chằng lưng tại nhà
Nếu tình trạng giãn dây chằng lưng ở mức độ nhẹ, bạn hoàn toàn có thể cải thiện bằng các biện pháp đơn giản sau:
a. Nghỉ ngơi và tránh vận động mạnh
Sau vài ngày, khi cơn đau giảm, nên tập các bài giãn cơ nhẹ như:
6. Phòng ngừa giãn dây chằng lưng
Để hạn chế nguy cơ bị giãn dây chằng lưng, bạn nên:
Kết luận
Giãn dây chằng lưng tuy không quá nguy hiểm nhưng lại dễ bị bỏ qua và điều trị sai cách, dẫn đến đau lưng mãn tính hoặc hạn chế vận động. Nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể phục hồi sau vài tuần. Hãy chủ động bảo vệ vùng lưng bằng cách duy trì tư thế đúng, vận động hợp lý và lắng nghe cơ thể khi có dấu hiệu bất thường.
1. Giãn dây chằng lưng là gì?
Giãn dây chằng lưng là tình trạng các dây chằng – cấu trúc mô liên kết giữa các đốt sống – bị kéo căng hoặc rách nhẹ do chịu áp lực lớn hoặc bị vặn xoắn đột ngột. Dây chằng có nhiệm vụ giữ vững cột sống và kiểm soát các chuyển động. Khi bị giãn, dây chằng không thể làm tròn chức năng, dẫn đến tình trạng đau, sưng viêm và cứng khớp lưng dưới.
Giãn dây chằng thường xuất hiện ở vùng thắt lưng, nơi chịu nhiều áp lực nhất trong các hoạt động hàng ngày như nâng đồ, cúi người hay ngồi lâu.
2. Nguyên nhân gây giãn dây chằng lưng
Tình trạng giãn dây chằng lưng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
- Mang vác vật nặng sai tư thế: Khi nâng vật mà không gập gối hoặc cong lưng sẽ tạo áp lực lớn lên cột sống và dây chằng.
- Chơi thể thao cường độ cao hoặc không khởi động kỹ: Các môn như gym, đá bóng, tennis dễ gây giãn dây chằng nếu tập sai cách.
- Ngồi sai tư thế trong thời gian dài: Đặc biệt là gù lưng, ngồi nghiêng hoặc vặn người.
- Tai nạn, té ngã, va chạm mạnh vùng lưng.
- Thoái hóa cột sống: Người lớn tuổi có dây chằng yếu, dễ bị giãn hơn khi vận động mạnh.
- Tăng cân, béo phì: Làm tăng áp lực lên cột sống và các dây chằng quanh thắt lưng.
3. Dấu hiệu nhận biết giãn dây chằng lưng
Bạn có thể nhận ra giãn dây chằng lưng qua một số dấu hiệu đặc trưng sau:
- Đau nhức âm ỉ hoặc đau nhói ở vùng thắt lưng, đặc biệt khi cúi người, xoay người hoặc mang vác đồ.
- Sưng nhẹ, cảm giác căng cứng vùng lưng dưới, đôi khi kèm theo nóng rát.
- Khó đứng thẳng hoặc khó ngồi lâu do đau tăng lên khi giữ một tư thế.
- Một số trường hợp có thể đau lan xuống mông hoặc chân, nếu giãn dây chằng kèm chèn ép dây thần kinh.
4. Phân biệt giãn dây chằng lưng và thoát vị đĩa đệm
Rất nhiều người nhầm lẫn giãn dây chằng lưng với thoát vị đĩa đệm vì đều gây đau lưng. Tuy nhiên, hai tình trạng này có những điểm khác biệt:
Đặc điểm Giãn dây chằng lưng Thoát vị đĩa đệm
Nguyên nhân chính Kéo giãn quá mức dây chằng Nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài
Vị trí đau Chủ yếu ở thắt lưng Đau thắt lưng, lan xuống chân
Triệu chứng thần kinh Hiếm gặp Có thể tê bì, yếu cơ chân
Thời gian hồi phục 1–3 tuần nếu nhẹ Kéo dài, cần điều trị chuyên sâu
Nếu bạn có dấu hiệu tê bì, mất cảm giác hoặc yếu cơ, cần đi khám để loại trừ các bệnh lý cột sống nghiêm trọng hơn.
5. Cách điều trị giãn dây chằng lưng tại nhà
Nếu tình trạng giãn dây chằng lưng ở mức độ nhẹ, bạn hoàn toàn có thể cải thiện bằng các biện pháp đơn giản sau:
a. Nghỉ ngơi và tránh vận động mạnh
- Nằm nghỉ 1–2 ngày đầu, không bê vác nặng hoặc vận động gắng sức.
- Không nên nằm bất động quá lâu – có thể đi lại nhẹ nhàng sau 2–3 ngày để tránh cứng cơ.
- Chườm lạnh trong 48 giờ đầu giúp giảm sưng viêm.
- Sau đó chuyển sang chườm nóng để giãn cơ và tăng tuần hoàn máu.
- Có thể sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen hoặc thuốc giãn cơ nhẹ nếu đau nhiều.
- Không tự ý dùng thuốc nếu có bệnh nền hoặc đang mang thai.
- Xoa bóp vùng thắt lưng nhẹ nhàng giúp thư giãn cơ và giảm đau.
- Có thể sử dụng các loại dầu thảo dược như dầu tràm, dầu khuynh diệp để hỗ trợ.
Sau vài ngày, khi cơn đau giảm, nên tập các bài giãn cơ nhẹ như:
- Gập gối kéo về ngực.
- Tư thế em bé.
- Gập hông tư thế lunge.
- Tư thế cây cầu.
6. Phòng ngừa giãn dây chằng lưng
Để hạn chế nguy cơ bị giãn dây chằng lưng, bạn nên:
- Giữ đúng tư thế khi ngồi và mang vác: thẳng lưng, gập gối khi nâng vật.
- Khởi động kỹ trước khi vận động mạnh hoặc chơi thể thao.
- Tăng cường sức mạnh cơ lưng – cơ bụng bằng các bài tập core.
- Duy trì cân nặng hợp lý, tránh béo phì.
- Nghỉ ngơi xen kẽ khi ngồi lâu làm việc: đứng lên vận động nhẹ mỗi 30–60 phút.
Kết luận
Giãn dây chằng lưng tuy không quá nguy hiểm nhưng lại dễ bị bỏ qua và điều trị sai cách, dẫn đến đau lưng mãn tính hoặc hạn chế vận động. Nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể phục hồi sau vài tuần. Hãy chủ động bảo vệ vùng lưng bằng cách duy trì tư thế đúng, vận động hợp lý và lắng nghe cơ thể khi có dấu hiệu bất thường.
